Hallo en welkom bij de podcast 'Waar zijn we mee bezig'. In deze podcast zal ik praten over spreekwoorden en hoe die passen bij dingen waar Vlamingen nu over nadenken. Deze podcast is vooral bedoeld voor mensen die Nederlands leren. Maar ik hoop ook interessante dingen te bespreken om over na te denken. Ik doe dit met spreekwoorden, want die vind ik zelf een leuk en een belangrijk deel van elke taal. Ze helpen je om de taal en de cultuur beter te begrijpen en ze komen minder vaak voor in een typische les.
De naam van deze podcast is "Waar zijn we mee bezig". Dit gaat over dingen waar mensen in Vlaanderen mee bezig zijn. Maar deze zin gebruiken we ook vaak om iets anders te zeggen. Als mensen zeggen: "Waar zijn we in godsnaam mee bezig?", bedoelen ze eigenlijk: "Wat zijn we aan het doen?" We gebruiken deze zin als we iets niet goed vinden en er kritisch over willen zijn.
Bijvoorbeeld, als we praten over materialisme, kunnen we zeggen: "Waar zijn we mee bezig? We kopen te veel dingen die we niet nodig hebben." Of als het gaat over te veel werken: "Waar zijn we mee bezig? We zouden moeten werken om te leven, niet alleen maar leven om te werken." En als we het over het klimaat hebben: "Waar zijn we mee bezig? We maken onze planeet kapot." Deze zinnen laten zien dat we kritisch denken over deze onderwerpen.
Goed. Nu je weet wat het doel van deze podcast is en wat er wordt besproken, is het tijd om te zeggen wat het eerste spreekwoord is.
Het spreekwoord dat we vandaag bespreken is "Met een baksteen in de maag geboren worden". Dit betekent dat iemand heel graag een eigen woning wil hebben. Een woning is een plaats waar iemand woont. Meestal is dat een appartement of een huis. Met andere woorden, het spreekwoord zegt dat het belangrijk is voor die persoon om een woning te bezitten.
Dit spreekwoord is heel speciaal voor onze cultuur. Je vindt het niet echt in andere talen. Dat laat zien hoe belangrijk het voor ons is. Mensen zeggen vaak "De Belg heeft een baksteen in de maag". Dit betekent dat Belgen echt graag officieel eigenaar willen zijn van een woning. De 'baksteen' staat voor het gebouw, omdat we woningen vaak met bakstenen bouwen. Dat is logisch. Als we zeggen dat we ‘ermee geboren worden', betekent dit dat het verlangen naar een eigen woning zo groot is bij de Belg dat het een deel van ons is geworden. De vraag die overblijft is: Waarom zeggen we dat de baksteen in de 'maag' zit. Waarom niet in het 'hoofd', omdat we erover nadenken, of in onze 'handen', waarmee we huizen bouwen?
Ik ga wat dieper ingaan op die vraag. Daarom kijken we naar andere spreekwoorden waarin het woord ‘maag’ zit. In spreekwoorden praten we vaak over de 'maag' als het gaat om eten en honger. Bijvoorbeeld, in het spreekwoord: "Je ogen zijn groter dan je maag". Dit zeggen we als iemand meer eten op zijn bord heeft dan hij eigenlijk kan opeten. Meestal gebeurt dit omdat het eten er erg lekker uitziet.
"Als je een gat in je maag hebt", betekent dit dat je erg hongerig bent. De 'maag' heeft ook hier te maken met eten. Maar soms gebruiken we het woord ‘maag’ ook als we praten over hoe we ons voelen. Bijvoorbeeld, in het spreekwoord "iets ligt zwaar op mijn maag". Het betekent dat iets je zorgen of stress geeft. Zoals in de zin: "De ruzie met mijn beste vriend ligt me zwaar op mijn maag". Dit betekent dat de ruzie je verdrietig of bezorgd maakt.
Als iemand "vlinders in zijn buik heeft", betekent dit dat hij zenuwachtig is, vaak door verliefdheid. Ok. De 'buik' en de 'maag' zijn niet exact hetzelfde, maar in spreekwoorden gebruiken we ze soms op vergelijkbare manieren. In het Engels zeggen ze bijvoorbeeld "I have butterflies in my stomach" voor hetzelfde gevoel. Als iemand iets niet kan accepteren, zeggen ze in het Engels "I can't stomach it".
In het Frans verbinden ze emoties ook vaak met de buik. Ze zeggen "avoir des papillons dans le ventre" voor vlinders in de buik en "avoir une boule au ventre" als iemand nerveus of bang is. Je kent dat gevoel waarschijnlijk wel. Het is inderdaad alsof er inderdaad iets vastzit in je maag.
Ten slotte is er ook een spreekwoord dat zegt "De liefde van de man gaat door de maag". Dit spreekwoord is interessant omdat het zowel over een gevoel, namelijk de liefde, gaat als over eten. Het betekent dat je een man blij kan maken en zijn affectie kan winnen door hem lekker eten te geven. Dit is geen erg modern idee, maar het laat wel zien dat veel mensen denken dat er een verband is tussen de maag en de emoties.
De maag wordt niet alleen in spreekwoorden in verband gebracht met emoties. Wetenschappers zeggen soms dat onze maag een soort 'tweede brein' is, omdat het belangrijk is voor onze gezondheid en onze gevoelens. In yoga wordt ook aandacht besteed aan de maag en de emoties.
Dit zijn belangrijke ideeën, maar we gaan er niet verder op ingaan. Ik raad je wel aan om er meer over te lezen. Het is heel interessant
En als iemand nu nog niet gelooft dat er een verband is tussen de maag en hoe we ons voelen, dan is die persoon waarschijnlijk nog nooit 'hangry' geweest. De term hangry ken je wel. Het is wanneer iemand zich boos voelt omdat hij honger heeft.
Goed. Eten en emoties dus. ‘Eten’ heeft niets te maken met huizen. Dan blijft 'emoties’ over. Maar zijn die echt belangrijk als we het over woningen hebben? Zijn woningen niet gewoon een hoop bakstenen die veel te duur zijn? Voor veel Belgen betekent een woning meer dan dat. Voor hen gaat het om zekerheid en stabiliteit. Veel mensen denken dat het huren van een woning geldverspilling is. Geldverspilling betekent dat je geld gebruikt dat je eigenlijk beter voor iets anders kon gebruiken.
Ze zeggen dat omdat je het geld dat je gebruikt om een woning te huren nooit meer terugziet terwijl dat eigenlijk niet nodig is. Het idee is dat dat niet het geval zou zijn als je een woning koopt, omdat je je eigen woning altijd opnieuw kan verkopen als je geld nodig hebt. Bijvoorbeeld om een ander huis te kopen.
De emotionele waarde van huizen zien we ook in het nieuws. Vaak horen we over de prijzen van huizen, regels voor huizen en het opknappen van huizen. Er zijn populaire TV-programma's over huizen, zoals "Blind Gekocht" en "Huis Gemaakt". In "Blind Gekocht" kopen en renoveren experts een huis voor mensen die het pas zien als het klaar is. In "Huis Gemaakt" verbouwen koppels leegstaande huizen en het winnende koppel krijgt het huis dat ze zelf hebben gefixt. Deze programma’s over huizen laten zien hoe belangrijk huizen zijn voor Belgen. Je kan het ook zien aan de krantenartikels. Zo was er op 12 oktober 2023, op de redactie.be, nog een artikel over stijgende huizenprijzen in Vlaanderen, iets wat anders is dan in onze buurlanden. Daar dalen de prijzen nu.
Ik vat het kort samen. Een huis is zekerheid en stabiliteit en de emotionele waarde van woningen is duidelijk door hoe vaak het onderwerp in het nieuws komt. Ik ga daar nog wat verder op in met de vraag: Waarom kopen Belgen nog steeds huizen, ook al zijn ze duur? Zoals ik al zei, zien veel mensen een huis kopen als een goede investering voor de toekomst. Cijfers laten zien dat mensen met een eigen huis minder kans hebben om arm te worden als ze ouder zijn. Dit geldt zeker voor België, waar veel mensen graag een eigen huis zouden willen hebben, maar het niet kunnen betalen. Daarom huren ze vaak een huis. Er zijn niet veel mensen die huren, die al hun geld dat ze anders in een huis zouden steken, beleggen.
Een belangrijke krant genaamd De Tijd zegt dat iemand die huurt en zijn geld belegt, meer geld kan verdienen dan met een huis te kopen. Maar als je je geld alleen op een spaarrekening zet, dan heb je op het einde wel veel minder geld. Daarom denken veel mensen nog steeds dat een huis kopen beter is dan huren. Mensen vinden het zelfs raar als je zegt dat dit niet altijd de beste keuze is voor iedereen. Het kan wat te ingewikkeld worden als ik hier te diep inga op de cijfers, maar ik zal een link naar meer informatie hierover toevoegen aan de aflevering.
Naast geld zijn er natuurlijk nog andere redenen waarom mensen liever een huis kopen dan huren. Deze redenen zijn vaak emotioneel. Mensen willen bijvoorbeeld voelen dat het huis echt van hen is. Ze willen zeker zijn dat ze altijd ergens kunnen wonen, ze willen zelf beslissen hoe die woning eruitziet of ze willen iets waardevols achterlaten voor hun kinderen of kleinkinderen. Deze gevoelens spelen een grote rol bij de beslissing om een huis te kopen.
Bovendien willen veel mensen minstens even goed leven als hoe ze zijn opgegroeid. In het beeld dat we hebben van ‘een goed leven’ hoort een woning. Dat is wat we zagen bij onze ouders en grootouders.
Daarmee heb ik aangetoond waarom woningen en emoties voor Belgen bij elkaar horen en waarom het voor veel mensen nog steeds de beste keuze is om een woning te kopen.
Maar hoe is deze gedachte ontstaan in België? Dat begon allemaal met politiek. In 1948 was er een Belgische politicus, Alfred De Taeye. Hij vond dat het hebben van je eigen huis belangrijk was voor de vooruitgang van de samenleving, van de maatschappij. Hij wilde dat mensen hun eigen kleine huis hadden. Vooral op het platteland. Anders zouden ze samen gaan wonen in grote groepen in de stad en dat wilde hij vermijden. Daarom kwam er een wet, de 'wet De Taeye'. Deze wet zorgde ervoor dat de overheid geld gaf zodat mensen makkelijker een klein huis konden kopen. De overheid gaf dat geld niet direct aan de mensen, niet rechtstreeks. Ze gaven dat geld in de vorm van goedkopere woonleningen voor mensen die een huis wilden kopen. Er was ook geld voor bedrijven die sociale woningen bouwden. Ook in de jaren die volgden, hielp de overheid mensen met het kopen van woningen. Bijvoorbeeld door belastingvoordelen en leningen die makkelijker te krijgen waren dan bij een bank. Toen er in 2008 een economische crisis was, daalden de huizenprijzen in veel landen, maar in België bleven ze gelijk. Ook nu geeft de overheid geld aan mensen die een oud huis kopen en opknappen en zijn er nog steeds sociale woonleningen.
De politiek heeft dus al veel geld gebruikt om ervoor te zorgen dat de droom van een eigen woning mogelijk blijft voor veel mensen. Dan komt de vraag: blijven ze dat doen en blijft onze woningmarkt zoals het nu is, of gaan we uiteindelijk meer naar een markt waarin huren normaal is? Er zijn nu al meer huizen te huur dan vroeger. Voor jonge mensen is het ook lastiger geworden om genoeg geld te sparen voor een lening voor een woning. Als de politiek niets doet, lijkt het erop dat we naar een huurdersmarkt zullen gaan. Voordat dit gebeurt, denk ik wel dat we eerst meer alternatieve manieren van wonen gaan zien. Zoals samenwonen in een co-housing-project of in kleine huisjes gaan wonen, de zogenaamde 'tiny houses'. Het betekent in elk geval kleiner wonen, dichter bij elkaar. Die trend is al bezig en het lijkt een goede trend te worden voor de toekomst.
We kijken even terug naar wat we vandaag gezien hebbe. We hebben vandaag gepraat over het spreekwoord "Met een baksteen in de maag geboren worden" en waarom dit zo typisch is voor Belgen. We hebben ontdekt dat 'de maag' in spreekwoorden vaak gaat over eten en gevoelens. Dit idee zien we ook in andere talen en in de wetenschap. Voor Belgen is een huis kopen niet alleen een praktische keuze, maar ook een keuze vanuit het gevoel. Dit komt door onze geschiedenis en door een belangrijke politicus, Alfred De Taeye. Ten slotte vroegen we ons ook af of de woningmarkt in België meer richting huren gaat, zoals in andere landen.
Als je nog een beetje meer met huizen wil bezig zijn, raad ik je aan om naar het liedje "Een eigen huis" van de groep "Het Goede Doel" te luisteren
Dat is het einde van onze eerste aflevering van "Waar zijn we mee bezig". Als je naar deze podcast luistert om je Nederlands te verbeteren, probeer het dan nog een paar keer opnieuw te beluisteren. Je zal merken dat je elke keer meer begrijpt.
Laat ons in de reacties weten wat je van deze aflevering vond. Je mag zeker ook je mening geven als je denkt dat België meer een huurdersmarkt zal worden of als je denkt dat kopen nog steeds veel beter is dan huren. Als je ideeën hebt voor een volgend onderwerp, vertel het mij dan. Ik ben één en al oor. Dit betekent dat ik graag luister naar wat je te zeggen hebt.
Bedankt voor het luisteren en hopelijk tot de volgende aflevering!